Saten alçının tanımına bakmadan önce alçının ne olduğuna bir göz atalım. Alçı, alçıtaşı (jips) olarak bilinen bileşiminde taşlarının yüksek sıcaklık ile kızdırılarak suyunun bir kısmının buharlaştırılması ve sonra öğütülmesi sonucu elde edilen bir yapı malzemesidir. Kızdırma 1900oC üstünde yapılırsa alçıtaşı bünyesindeki suyun tamamı buharlaşır. Bu şekilde elde edilen alçı “susuz alçı” olarakda bilinir.
Alçı beyaz renkli olup toz halinde piyasaya sunulur. Piyasada mevcut alçının yaklaşık %75`i alçıtaşının kızdırılması sonucu suyunun ¾`ü buharlaştırılarak elde edilen alçıdır. Alçı, saf olarak üretilebildiği gibi özelliklerini iyileştirebilmek için bazı katkı maddeleri de katılabilir. Saf alçılar daha çok sıva işlerinde ve kartonpiyer gibi dekoratif işlerinde kullanılır. Adi alçı olarak bilinen bu alçı türünün katılaşma süresi 10 dakikadan fazladır. Katkılı alçı ise kartonpiyer, ince sıva, kalıp yapma, tel sıva (rabiç) işlerinde kullanılır. Katılaşma süresi 20 dakikadan fazla olan bir alçıdır. Katkı maddeleri üretim aşamasında veya üretim sonrası ilave edilebilir.
Alçı üç aşamada üretilir:
- Alçıtaşının parçalanarak ufalanması,
- Ufalanan alçı taşlarının kızdırılması (kalsinasyon), ve
- Öğütme işlemiyle toz haline getirilmesi.
Alçı hamuru ve harcın kohezyonunu ve çekme dayanımını artırmak ve bazı özelliklerini iyileştirmek için priz hızlandırıcı, priz geciktirici, akışkanlaştırıcı katkılar ve doğal ya da sentetik lifler kullanılabilir.
Saten alçıya geldiğimiz zaman, saten alçı çimento esaslı yüzey düzeltme veya boşluk kapatma sıvası olarak da bilinir. Saten alçı en son kullanılan sıva da olduğundan son kat sıvası olarak da piyasada bilinir.
Bu Yazıda Okuyacaklarınız
Saten Alçı Nasıl Hazırlanır?
Saten alçı uygulanmadan önce, uygulanacak yüzeyin temiz olması ve beton çıkıntılarının (dişlerin) olmaması gerekir çünkü bu tür etkenler saten alçının uygulanmasında zorluklar çıkaracak ve tutunma özelliğinde bir nebze de olsa kayıplara yol açacaktır. Saten alçının hazırlanması:
- Toz halinde 1 m3 alçı yaklaşık 650-700 kg
- Saten alçı harcı hazırlanırken, her 10 kg toz saten alçıya, 6,5-7 lt su ilave edilmesi gerekir. Buradaki ölçekler sizin istediğiniz kıvama ve kullandığınız saten alçı markasına göre değişiklik gösterebilir.
- 1 kg saten alçı harcı ile 1 m2 alana 1 mm kalınlığında saten alçı yapılabilmektedir.
- Hazırlanan alçı sıva 90-100dk içerisinde uygulanmalıdır. Alçı sıvalar çabuk donma özelliğine sahiptir bu yüzden alçı sıva harç haldeyken donduysa bir daha karıştırarak aynı kıvamı elde edemezsiniz. Bu yüzden alçınızı harç haline getirdikten sonra 90dk içerisinde kullanmanızı tavsiye ederim.
Saten Alçı Nasıl Yapılır?
Saten alçının uygulanması normal alçıya göre biraz daha ince iş gerektirmektedir. Saten alçınız son kat sıvası olduğundan pürüzlü veya delikli bir yüzey istemezsiniz. Saten alçının uygulanması için en iyi yol sıvayı aşağıdan yukarı doğru çekmektir. Bu şekilde çektiğiniz sıvayı daha iyi bir hale getirmek için ano veya mastar adı verilen malzemelerle tekrar düzeltme yaptığınız zaman daha düz bir yüzey elde edersiniz. Mastarın veya anonun üstünde kalan fazla sıvayı da mala yardımıyla alabilirsiniz.
Saten Alçı Hangi Yüzeylere Uygulanır?
Saten alçının uygulanacağı yüzeyin temiz ve pürüzsüz olması sıvanın yapışma mukavemeti için önemlidir. Saten alçıyı direkt olarak betonun üstüne uygularsanız istediğiniz verimi kaba sıvaya göre alamayacaksınız. Saten alçı son kat yüzeylere uygulanır, büyük delikleri ve pürüzleri kapatmak için kullanılmaz kullanılsa da sağlıklı bir imalat olmaz. Uyguladığınız yüzeyin üstünde hali hazırda kaba sıva olduğunu farz edersek kaba sıvanın üstünden zımparayla geçip bir de toz gibi ürünleri duvardan veya tavandan kaldırdığınız zaman saten alçınız sıva halinde uzun yıllar yerinde duracaktır.
Alçı Kaç Saatte Kurur?
Alçı 8-30dk arasında harç halinde donmaya başlar, hızlı donan (saten alçı) yaklaşık sekiz dakikada donarken sıvanın kalınlığı arttıkça sıvanın donma süresi de artacaktır. Boya yapmak için bekleyecekseniz en az 13-14 saat beklemenizi tavsiye ederim.
Saten Alçı Zımparası Nedir?
Saten alçıyı uygulamadan önce uygulanan yüzeyde girinti ve çıkıntılar bulunduğundan daha temiz ve düzgün bir yüzey için bu çıkıntıların zımparalanması gerekir. Duvarda veya tavanda bulunan çıkıntıların boyuna veya kalınlığına göre zımpara kalınlığınızı değiştirebilirsiniz.
Bir Palet Alçıda Kaç Torba Var?
Bir palet alçıda yaklaşık olarak 120 x 100 x 100 (cm) ebatlarındaki bir palet 40 adet 35kg alçıyı alabilmektedir.
Saten Alçı ve Alçı Sıva Arasındaki Farklar Nelerdir?
Alçı sıva (normal sıva) duvara veya tavana 3-4cm kalınlığında kullanılırken saten alçı (ince sıva) çok daha ince bir şekilde çekilmektedir. Alçı sıva ve saten sıvayı ayıran en büyük farklardan biri ise içlerinde bulundurdukları perlit miktarıdır. Alçı sıvada normalden daha fazla perlit bulunduğundan daha yavaş donar, rengi ise saten sıvaya göre biraz daha sarımsıdır. Saten alçı sıvası hızlı donan alçı olarak da bilinir, rengi normal alçı sıvasına göre daha beyazdır. Üzerinde alçı sıva bulunan bir duvar veya tavana boya uygulanamazken, üstünde saten sıva bulunan duvar çok daha rahat boyanacaktır.
Alçı ve Sıva Arasındaki Fark Nedir?
Alçı hali hazırda gördüğünüz torbadaki toz haline denir. Sıva ise duvarda veya tavanda uygulanmaya hazır, çimento ve su ile veya gerekli kimyasallarla karıştırılmış harç haline denir. Alçının herhangi bir tutunma özelliği yokken sıvanın tutunma özelliği yüksektir.
Saten Alçı Harcı Kaç Saat Kullanılabilir?
Kullandığınız su-alçı miktarına göre değişmekle beraber ortalama 120dk olmadan kullanılması tavsiye edilir.
Saygılarımla…
Emir Mert SALKIN
Bu Yazıya Tepkin Ne Oldu ?