Asmolen Döşeme Nedir, Asmolen Döşeme Çeşitleri ve Özellikleri

Asmolen Döşeme Nedir?

Asmolen döşeme, nervürlü (dişli) döşemenin kirişlerinin arasındaki boşluklara belirlenen malzemeler ile doldurulmasıyla imal edilen döşeme türüne denir. Genel olarak boşlukları kapatmak için kullanılan dolgu malzemesi asmolen olduğundan bu ismi alır fakat birden fazla malzeme kullanılabilir. Örnek verecek olursak; bims, tuğla, XPS gibi malzemeler kullanılabilir. Asmolen döşemede kullanılacak dolgu malzemesinin aralığı 70 cm’den az olmamalıdır. Asmolen ve Dişli döşemeyi birbirinden ayıran en büyük fark, nervürlü döşemede kiriş aralarının boş olması, asmolen döşemede ise kiriş aralarının dolgu malzemesi ile doldurulmasıdır. Asmolen döşeme ile dişli döşemeyi ayırmak için döşemeye bir alt döşemeden üst döşemeye bakmanız yeterli olacaktır. Tamamen düz bir döşeme görüyorsanız bu döşeme asmolen döşeme, tek yönlü veya çift yönlü kirişleri görüyorsanız bu döşeme nervürlü (dişli) döşemedir. Bu yöntem asmolen veya dişli döşemelerden birinin kullanıldığına emin olduğunuz zaman belirleyici olacaktır, mantar döşemeye de aşağıdan yukarı doğru baktığınızda da yine düz bir yüzey görecektiniz fakat bu asmolen döşeme olmayacaktı.

Asmolen Döşeme Çeşitleri Nelerdir?

Asmolen döşeme temel olarak türlerine göre ikiye ayrılabilir, bunlardan biri tek doğrultuda asmolen döşeme diğeri ise iki doğrultuda asmolen döşeme denir.

Tek doğrultuda asmolen döşeme aynı tek doğrultulu nervürlü döşeme gibi bir eksende kirişlerin sürekli olarak devam etmesi sonucu bu ismi almıştır. Tek doğrultulu asmolen döşemede de kirişler bir eksende sürekli olarak devam etmiştir.

İki eksenli asmolen döşeme ise tali kirişlerin iki eksende de sürekli olması şeklinde imal edilen döşeme türüne denir.

Asmolen döşeme çeşitlerini kullanılan dolgu malzemesine göre de ayırabiliriz. Örneğin; Asmolen tuğla döşeme, asmolen briket döşeme veya asmolen XPS döşeme ismini alabilir.

Asmolen Döşeme Avantajları Nelerdir?

Asmolen döşemenin yapıya bariz olarak kazandırdığı bir statik özeliği nerdeyse yok diyebiliriz. Genel olarak mimari amaçla kullanılır, nervürlü döşemeye göre tek farkı mimari açıdan daha güzel görünebilmesidir, yanlış olarak bilinen bir konu ise asmolen malzemesinin altına duvar yerleştirilmesi konusudur. Yerleştiremezsiniz, asmolen malzemesinin herhangi bir taşıyıcılığı yoktur, dolgu malzemesi olarak kullanılır. Mekan ayırma duvarlarınızı kirişlere oturtacak şekilde tasarlamanız gerekecektir. Asmolen döşemenin bir diğer iyi yönü ise işçiliği nervürlü döşemeye göre daha kolay olmasıdır. Bir kare hayal edin ve köşelerine yakın yerlerden kestiğinizi düşünün. Elde edeceğiniz şekil “U” harfine benzeyecek ve yüzey alanınız elinizdeki en baştaki kareye göre artacaktır. Asmolen döşemeyi de bu şekilde düşünebilirsiniz asmolen döşemede sıva veya boya gibi ince işçilik gerektiren yüzeyiniz bir iken dişli döşemede bu sayı asmolen döşemenin 2-3 katı olacaktır. Kalıp maliyeti düşüktür. Asmolen ısı ve ses yalıtımı sağlar. Kalıp işçiliği de basit olduğundan iş hızlı bir şekilde ilerleyebilir.

Asmolen Döşeme Dezavantajları Nelerdir?

Asmolen döşemenin deprem altındaki davranışı normal bir döşemeye göre daha kötü olacaktır. Asmolen döşeme dolgu malzemesi kullanıldığı için nervürlü döşemeye göre daha ağırdır dolayısıyla yapıya etkiyen ölü yük daha fazla olacaktır. İmalat doğru yapılmadığında, istenildiği gibi davranmayan tek bir kiriş bile açıklık büyük olduğundan kötü sonuçlara sebebiyet verebilmektedir.

Asmolen Döşeme Nasıl İmal Edilir?

İlk olarak ana kirişlerin kalıpları çakılır, ve ana kirişlerin donatıları örülür. Statik hesabını yapan mühendisin belirlediğine göre nervür kirişler tek veya iki doğrultuda bağlanmaya başlanır. Asmolen döşeme ile nervürlü döşemeyi ayıran etken de burada kendini gösterir nervür kirişlerinin arası nervürlü döşemede doldurulmazken asmolen döşemede bu boşluklar dolgu malzemesi ile doldurulur.

Asmolen Döşemede Yük Aktarımı Nasıl Olur?

Asmolen döşemede yük aktarımı şu şekilde olur; gelen yük > nervür kirişleri > ana kirişler > mesnet noktaları > kolonlar > temel şeklinde yük aktarımı olur. Normal döşemeden ayrılan tek yönü sizin de fark ettiğiniz üzere arada nervür kirişlerin (dişlerin) olmasıdır. Dişlerin görevi yükü taşımak ve gelen yükü ana kirişlere aktarmaktır.

Asmolen Döşeme ve Deprem

Asmolen döşemede en başta söylediğim üzere, geçilen açıklıklar büyük açıklıklardır. Dişlerin tek doğrultuda olması çok büyük bir eksiktir zira yapı dişlerin olduğu eksende rijit davranacak ve yükler akstan aksa aktarılacaktır dişlerin olmadığı eksende yapı zayıf kalacak ve herhangi bir şekilde ana kirişlere yük aktarımı olmayacaktır. Bu eksende deprem yükünü karşılayacak tek eleman (5-7) cm kalınlığındaki döşeme olacaktır. Asmolen döşeme yapısı gereği, altında duvar yoksa yüksekliği az ve çok geniş yastık kirişleri meydana gelecektir. Yastık kirişlerde bilindiği üzere rijitlik az ve ötelenme fazla olacaktır, bu vesileyle deprem yükü de hesaba katıldığında yüksek ötelenme sonucu her ne kadar sağlam ana kirişlerimiz olsa da yapımız ötelenmeye devam edecek ve en sonunda kolon ve ana kiriş birleşim noktalarında plastik mafsal olayı meydana gelmesi kaçınılmaz olacaktır. Başka bir yazımda plastik mafsal olayını sizlere açıklayacağım. Sonuç olarak deprem bölgesi olan yerlerde asmolen döşeme kullanmak büyük bir hata olacaktır çünkü çerçevemiz zayıf çerçeve davranışı gösterecektir.

Asmolen Döşeme ve Süneklik

Tek doğrultuda dişli asmolen döşeme rijit diyaframı tamamen ortadan kaldırmaktadır diyebiliriz. Dişlere dik olarak gelecek olan deprem yükünü taşıyacak tek elemanımız ince döşememiz olacaktır. Bu eksende rijit diyafram olması nerdeyse imkansızdır çünkü döşemeniz gelen yükü aktaracak bir kirişe sahip değildir. Rijit diyaframı sağlamak için iki eksenli dişli asmolen döşeme kullandınız fakat burada da karşınıza süneklik problemi çıkacak olarak düşünebilirsiniz, aslında işler tamamen böyle ilerlemiyor. Bu döşeme türünde süneklik tek veya iki yönlü dişlerin oluşmasından değil, yapının yeterli rijitliğe sahip kolon ve kiriş birleşimi olmasına bağlıdır.

Saygılarımla…

Emir Mert SALKIN